تجارت الکترونیکی
ارتباط بین تجارت و تکنولوژی دیر زمانی است که وجود داشته و ادامه دارد. در واقع یک پیشرفت تکنیکی باعث رونق تجارت گردید و آن ساخت کشتی بود. در حدود 2000 سال قبل از میلاد فیثیقیان تکنیک ساخت کشتی را بکار بردند تا از دریا گذشته و به سرزمین های دور دست یابند. با این پیشرفت برای اولین بار مرزهای جغرافیایی برای تجارت باز شد و تجارت با سرزمین های دیگر آغاز شد. اکنون شبکه جهانی اینترنت مانند همان کشتی است که نه تنها فواصل جغرافیایی بلکه اختلافات زمانی را نیز کمرنگ نموده و صحنه را برای نمایشی دیگر آماده نموده است. مهم ترین هدف در تجارت، حال چه از روشهای بسیار پیشرفته الکترونیکی استفاده کند و چه از روشهای سنتی و قدیمی، دستیابی به پول و سود بیشتر است. طبیعتا در این میان نقش بانک ها و موسسات اقتصادی در نقل و انتقال پول بسیار حیاتی است. هنگامی که در سال 1994 اینترنت قابلیت های تجاری خود را علاوه بر جنبه های علمی و تحقیقاتی به نمایش گذاشت. موسسات تجاری و بانک ها در کشورهای پیشرفته اولین نهادهایی بودند که تلاش جدی خود را برای استفاده هر چه بیشتر از این جریان بکار انداختند. محصول تلاش آنها همان بانکداری الکترونیکی امروزی است. به سرعت مشخص شد که اینترنت بستر بسیار مناسبی برای انواع فعالیت های بانکداری و اقتصادی بشمار می رود. بانکداری و تجارت الکترونیک هم اکنون در جهان به عنوان یک بحث بسیار تخصصی و در عین حال بسیار پیچیده تبدیل شده است و تطبیق آن با سیاست های تجاری و اقتصادی کشورهای مختلف نیاز به تحقیق و برنامه ریزی دقیق دارد. در بررسی تاریخچه تجارت الکترونیک در می یابیم، بورس های اوراق بهادار موسسات دیگری بودند که به سرعت فعالیت خود را با روند پیشرفت اینترنت هماهنگ کردند و موفق شدند در عرض مدت کوتاهی با توجه به برتریهای اینترنت در مقایسه با روشهای قدیمی به دلیل سرعت و دقت بالا به موفقیت های بی نظیری دست یابند.
ارائه درگاه پرداخت بانکی ePayBank.ir برای فعالین اقتصادی و تجارت الکترونیکی کشور
ارایه درگاه پرداخت بانکی برای سایت های اگهی ، تبلیغ ، تبلیغات و نیازمندیهای رایگان و ستاره دارتجارت الکترونیک علی رغم جوان بودن در جهان شناخته شده و در سالهای اخیر رشدی فزاینده و غیر قابل پیش بینی داشته است. این رشد تصاعدی حاصل استفاده از اینترنت می باشد. البته تجارت الکترونیک فقط در شاخصه ها یا کشورهای خاصی جا افتاده و استفاده می شود. برای مثال در سال 1997 صنعت جهانگردی و توریسم مسئول 20 تا 30 درصد از فروش های مجازی بوده و تا پایان سال جاری یعنی 2002 انتظار می رود این رقم به بیش از 30 میلیون دلار برسد.
اینترنت چیست؟
اینترنت نامی برای سیستمی گسترده و جهانی شامل مردم، اطلاعات و کامپیوتر ها می باشد. اینترنت آنقدر بزرگ و پیچیده است که در محدوده درک یک شخص نمی گنجد. نه تنها کسی نیست که تمام اینترنت را درک کند بلکه هیچ فردی پیدا نمی شود که حتی بیشتر آن را بفهمد ریشه های اینترنت به پروژه ای بنام آرپانت که توسط آژانس پروژه های تحقیقاتی پیشرفته دپارتمان دفاع ایالت متحده حمایت می شد، باز می گردد. دپارتمان دفاع میخواست شبکه ای بسازد که خودش را تحت شرایط سخت و ناسازگار نگهداری کند. ایده اصلی ساختن شبکه ای بود که قادر باشد اطلاعات نظامی و دولتی را در طی حادثه ای منتقل کند. پروژه در سال 1968 آغاز شد و به زودی به سمت هدف توسعه فنونی برای ساختن شبکه ای در مقیاس بزرگ رشد نمود. آرپانت برای سالها ادامه داشت و بعد از این که به طور رسمی اعلام شد با موفقیت کامل شده است، متوقف شد. از آن موقع تکنولوژی متصل ساختن مطمئن و اقتصادی کامپیوترها توسعه یافته است و امروز روح آرپانت ستون فقرات اینترنت را تشکیل می دهد . در ابتدا ، هدف محققین آرپانت ساخت یک شبکه بزرگ برای متصل ساختن کامپیوتر در مسافت های طولانی بود اما در اواسط دهه 1970 روشن شد که هیچ شبکه منفردی قادر به تامین نیازهای همه افراد نیست. محققان دیدند که توسعه تکنولوژی که بتواند انواع مختلفی از شبکه ها را در سیستمی بزرگ متصل سازد، بیسار مفیدتر می باشد. این دید باعث مطرح شدن مفهوم میان شبکه ای یا اینترنت شد. بنابراین اینترنت امروزی واقعا شبکه کامپیوتری بزرگ و منفردی نمی باشد. اینترنت عملا مجموعه ای دهها هزار شبکه گسترده در سطح جهان است.
این پدیده نوین میتواند نقش بسیار مهمی را در اقتصاد کشورهای جهان ایفا کند. استفاده از این تکنولوژی میتواند نفوذ واسطه ها را کاهش داده و فروش بازار یک شرکت را در جهان افزایش دهد.
با توجه به این که هر تکنولوژی مدتی طول می کشد تا در بین مردم جا باز کند و به تعداد معینی استفاده کننده برسد، اینترنت در این رشد بی نظیر بوده است. بیش از 74 سال طول کشید تا 50 میلیون نفر به تلفن دسترسی پیدا کنند. بیش از 38 سال طول کشید تا 50 میلیون نفر به رادیو، 16 سال برای کامپیوترهای شخصی ، 13 سال برای تلویزیون و فقط 4 سال طول کشید تا اینکه جمعیت کاربران اینترنت به بیش از 50 میلیون نفر برسد.
تعریف تجارت الکترونیک
تجارت الکترونیک انجام کلیه فعالیت های تجاری با ساتفاده از شبکه های ارتباطی کامپیوتری بویژه اینترنت است. تجارت الکترونیک به نوعی تجارت بدون کاغذ است. بوسیله تجارت الکترونیک تبادل اطلاعات خرید و فروش و اطلاعات لازم برای حمل و نقل کالاها، با زحمت کمتر و مبادلات بانکی با شتاب بیشتر انجام خواهد شد. شرکت ها برای ارتباط با یکدیگر محدودیت های فعلی را نخواهند داشت و ارتباط آنها با یکدیگر ساده تر و سریع تر صورت می پذیرد. ارتباط فروشندگان با مشتریان نمیتواند به صورت یک به یک با هر مشتری باشد. به عبارت دیگر تجارت الکترونیک نامی عمومی برای گستره ای از نرم افزارها و سیستم ها است که خدماتی نظیر جستجوی اطلاعات، مدیریت تبادلات، بررسی وضعیت اعتبار، اعطای اعتبار، پرداخت بهصورت آنلاین ، گزارش گیری و مدیریت حساب ها را در اینترنت به عهده می گیرند. این سیستم ها زیربنای اساسی فعالیت های مبتنی بر اینترنت را فراهم می آورند.
در این نظام جدید، اقتصاد جهانی که به سمت تداوم ارتباطات الکترونیک در حال پیش روی است مشکلاتی نیز وجود دارد. از جمله اینکه رو در رو نبودن مشتری و فروشنده باعث می شود تا معامله به صورت مجازی صورت گیرد. این مشتریان برای دریافت اطلاعات بیشتر باید با تلفن به مرکز اصلی وصل شوند، اما هیچ تضمینی برای اینکه کسی آن سوی خط باشد وجود ندارد.
تجارت B2C یا Business To Consumer : فروشنده با مصرف کننده :
بیشترین سهم در انجام تجارت الکترونیک از نوع B2C را خرده فروشی تشکیل می دهد. این نوع تجارت با گسترش وب، بهس رعت افزایش پیدا کرد و اکنون به راحتی میتوان انواع و اقسام کالاها از شرینی گرفته تا اتومبیل و نرم افزارهای کامپیوتری را از طریق اینترنت خریداری کند. B2C از حدود 15 سال پیش با راه اندازی سایتهایی همچون amazon و CDNOW آغاز شد. JeffBezor موسس شرکت amazon سایت خود را فقط برای فروش کتاب از طریق اینترنت راه اندازی کرد و این ایده ساده مقدمه ای بود برای یک تحول جهانی.
در تجارت الکترونیک B2C در یک طرف معامله، تولید کننده ( فروشنده ) محصول و در طرف دیگر، خریدار ( مصرف کننده نهایی ) قرار دارد. موفقیت در این مدل وابسته به تجربیاتی است که به مشتری ارائه می گردد. باید به مشتری سرویس هایی ارائه گردد که در مدل سنتی به آنها خو گرفته است و شرایط مشابه را به وجود اورد. شرکتهایی نظیر Amazon روی شهرت خود محیط نیرومند Online را تدارک دیده اند که بتوانند رضایت بی چون و چرای مشتری را جلب نمایند. شکل دیگر تجربیات Online مشتری این است که رابطه تصویری با مشتری به درستی انتخاب گردد. متن و گرافیکی که مشتری باید با آن به جای فروشنده تبادل نظر کند باید خوب طراحی شده باشد. پس از هک شدن بسیاری از وب سایتهای خرده فروشان اینترنتی مانند CreditCards و egghead و بسیاری از مشتریان نسبت به دزدیده شدن اطلاعات شخصی شان توسط هکرها بسیار حساس شده اند، که این امر باعث کاهش معاملات الکترونیکی در مقاطع و فواصل زمانی زیادی شده اما معاملات را به نقطه صفر نرسانده است و مردم هنوز از فروشگاههای Online استفاده می کنند.
هم اکنون این روش در کشورما موجود است و مورد استفاده قرار می گیرد و در این روش خریدار به طور مستقیم با توزیع کننده از طریق اینترنت وارد معامله می شود. هم اکنون سازمانهایی مانند شهروند چنین خدماتی را ارائه می کنند اما این خدمات هنوز به صورت عامه در میان ما جا نیفتاده است. حتی میان کاربران حرفه ای اینترنت در ایران استفاده از این خدمات کمتر مرسوم است.
تجارت C2C یا Consumer To Consumer یا مصرف کننده با مصرف کننده :
در این مدل تجارت الکترونیکی، مزایده ها و مناقصه های کالا از طریق اینترنت انجام می گیرد. مدل C2C شبیه به نیازمندیهای طبقه بندی شده یک روزنامه و یا شبیه به یک دکه در بازار دست دوم یا سمساری است.
ایده اصلی این مدل این است که مصرف کنندگان با یکدیگر بدون واسطه به خرید و فروش بپردازند. eBay غول حراجی آنلاین نمونه اولیه مدل C2C می باشد. eBay خود چیزی نمی فروشد و به عنوان واسطی بین خریداران و فروشندگان به ارائه محصولاتی در حراجی آنلاین عمل می کند. به عنوان مثال eBay اجازه می دهد فروشنده قیمت اولیه خود را در حراجی قرار دهد و سپس شرکت کنندگان در حراج قبل از اتمام مدت باید روی کالای به حراج گذاشته شده اظهار نظر کنند. سایت های اینترنتی دیگر نظیر AutoBytel و Carsmart نمونه هایی از مدل C2C می باشند. به دلیل ناچیز بودن هزینه تبلیغات در اینترنت استفاده از مدل C2C توسط کاربران اینترنت جهت فروش کالاهای مورد نظر خود مورد توجه قرار گرفته است.
تجارت C2B یا Consumer to Business مصرف کننده با فروشنده :
در حالیکه بازار مصرف آنلاین روز به روز در حال گسترش است، بسیاری از خریداران دریافته اند که شیوه انتخاب محصول بسیار گسترده و ممکن است آنان را غوطه ور سازد چرا که وقتی مصرف کنندگان سایتهایی را در ارتباط با فروش محصول مورد نظر خود می یابند، یافتن خود محصول در آن سایت و به دست آوردن قیمت محصول اغلب کاری دشوار است.
بنابراین جهت راحت تر نمودن امر خرید، نیاز به روشهای جدید خرید و فروش اینترنتی آنلاین است که در آن آژانس های آنلاین مانند واسطه بین مصرف کننده ها و فروشنده ها تلاش می کنند خریداران را به بهترین وجهی در خریدشان کمک کنند، اساس کار آنها مبتنی بر مدل C2B می باشد. برای اینکه مدل این آژانس های فروش به سوددهی منتهی شود بایستی از یک استراتژی فروش استفاده نمایند مانند Priceline که خود را با این استراتژی تطبیق داده است.
تجارت (P2P (Peer to Peer نقطه به نقطه
مدل تجارت الکترونیکی P2P برای تسویه حساب کردن شرکت کنندگان در حراج با فروشنده است که مشهورترین آنها سرویسی است با نام پی پال PayPal ، تجارت P2P در چارچوبی کار می کند که افراد بتوانند مستقیما با هم پول رد و بدل کنند و در حالیکه سهم اصلی داد وستد پولی را نقل و انتقالات رو در رو بعهده داردف فناوری تلفن های همراه تعداد افراد بیشتری را در داد و ستد غیرحضوری سهیم می کند. قبل از PayPal بسیاری از تاجران آنلاین در قد و قواره های متفاوت پرداخت مشتری ها را از طریق حساب کارت های اعتباری تجارت دریافت می کردند.
با استفاده از سخت افزار Mondex که زیرمجموعه MasterCard می باشد کاربران قادرند نقل و انتقالات الکترونیکی پولی خود را انجام دهند و پول خود را از یک کارت اعتباری به کارت اعتباری دیگر منتقل نمایند. نحوه استفاده از تلفن همراه بدین صورت است که به جای فن آوری OSM که استاندارد معمول ارتباطی تلفن همراه در بسیاری از کشورها به ویژه در اروپاست، فن آوری دیگری تحت عنوان پروتکل بکارگیری نرم افزار کاربردی از طریق تجهیزات بی سیم Wireless Application Protocol که به اختصار WAP نامیده می شود، جایگزین می گردد. در این شیوه جدید، هر تلفن همراه از طریق مرکز تلفن با یک کامپیوتر سرویسگر مرتبط می شود و میتواند نرم افزار مورد نیاز کاربر خود را بر روی کامپیوتر مذکور فعال نماید. بدین ترتیب استفاده کننده میتواند اطلاعات خود را زاط ریق کامپیوتر سرویسگر که خود از طریق اینترنت و یا شبکه های ارزش افزوده VAN به مراکز تجاری و خدماتی متصل است ارسال و یا دریافت نماید.
تجارت B2A یا Business to Administration : فروشنده با اداره این نوع تجارت الکترونیکی شامل تمامی مبادلات تجاری – مالی بین شرکت ها و سازمانهای دولتی است. تامین نیازهای دولت توسط شرکت ها و پرداخت عوارض مالیات ها از جمله مواردی است که میتوان در این گروه گنجاند. تجارت B2A در حال حاضر دوران کودکی خود را طی می کند ولی در آینده ای نزدیک زمانی که دولت ها به ارتقاء ارتباطات خود تمایل نشان دهند به سرعت رشد خواهد نمود.
تجارت C2A یا Consumer to Administration مصرف کننده با اداره : مدل تجارت الکترونیکی C2A هنوز پدیدار نشده است ولی به دنبال رشد انواع B2C و B2A دولت ها احتمالا مبادلات الکترونیکی را به حیطه هایی همچون جمع آوری کمک های مردمی، پرداخت مالیات بر درآمد و هرگونه امور تجاری دیگری که بین دولت و مردم انجام می شود، گسترش خواهند داد.
با تجربه و آزمایش تمام مدلهای تجاری آنلاین که تاکنون بین شد، مشخص است که با وجودی که تجارت الکترونیک که پدیده تقریبا جدید و نوپاست اما بسیار فعال است. دانشمندان صنعتی معتقدند که یافتن منابع درآمد آنلاین مطمئن با سعی و خطا آزمایش می شود. مدل های B2C و B2B بیشترین توجه را امروزه به خود جلب کرده اند ولی مدل های دیگر هنور در حال تعدیل استراتژیهایشان هستند . به هر حال عاقلانه است که ما راجع به 5 سال ابتدای کار تجارت الکترونیک مانند 5 سال ابتدای زندگی یک کودک بیاندیشیم.
تجارت الکترونیک در ایران
ایران مانند سایر کشورها، دارای شرکت های بسیاری است که برای توسعه بازار خود به اینترنت وابسته هستند. هدف بیشتر این شرکت ها از پایگاههایی که در اینترنت ایجاد می کنند توسعه صادرات است. مانند شبکه اطلاعات صنعتی این به آدرس iranindustry.org به زبان فارسی و iraniandustry.com به زبان انگلیسی یا مرکز تجارت بین المللی ایران با ادرس Icciran.com
متاسفانه فروش در شبکه اینترنت مخارج زیادی در بر دارد و برای بسیاری مقرون به صرفه نمی باشد. شرکت های بزرگ دنیا به سرمایه های کلان و پرسنل کافی، پایگاههای تخصصی را برای مواردی چون صادرات و فروش تجاری ایجاد کرده اند. شرکت های متعددی نیز در ایران دست به ایجاد چنین امکاناتی زده اند. اما از آنجایی که هنوز هیچ متولی و مرکزیتی برای این پدیده وجود ندارد. این سازمانها به صورت جزیره ای و خود محور اقداماتی را انجام می دهند که هنوز پروسه کامل تجارت را در برنگرفته و به صورت مقطعی انجام می شود. هیچ آمار دقیقی از کاربران اینترنت و استفاده کنندگان از کامپیوتر شخصی در دست نیست و هنوز به صورت یک طرح ملی به آن نگاه نشده است. بنابراین در مرحله کودکی و نوپایی است و نیاز به مراقبت و حمایت زیادی از طرف دولت دارد. دولت باید با ارائه یک طرح ملی، فرهنگ خرید جامعه امروزی ایران را تغییر دهد. باید توجه داشت که سرمایه گذاری مالی و زمانی بر روی زمینه ای که همه منتقدان معتقدند در آینده اینترنت، حرف اول را خواهد زد مطمئنا باعث پویایی اقتصاد کشور خواهد شد. خوشبختانه کشور ما از پشتوانه خوبی از نظر نیروی جوان برخوردار است و در نتیجه، وظیفه ارگان های دولتی و غیردولتی، وارد کردن این تکنولوژی به شکور و تشکیل دادن گروههای کاری، برای کار سازمان یافته بر روی این تکنولوژی جدید است.
نتیجه گیری از دیدگاه درگاه پرداخت بانکی ePayBank.ir
انقلاب تجارت الکترونیک در حال اثرگذاری بر روی روشهاست. تجارت الکترونیک به تمام فروشندگان این فرصت را می دهد که در بازارجهانی و با عرضه کالاهای خود به بیش از 32 میلیون خریدار، با کمترین هزینه رقابت کنند. اینترنت به سرعت در حال رشد است و تاجران کوچک امروز این فرصت را در اختیار دارند که همگام با آن رشد کرده و مبدل به غول های تجاری فردا شوند. هر تغییر و تحول در جامعه نیازمند تحول و دگرگونی در ساختار و قوانین و آداب و سنن است تا بستری مناسب برای پذیرش این تغییر فراهم گردد. تجارت الکترونیک نیز تحولی است در عرصه تجارت و اطلاعات که به موجب آن شیوه خرید و فروش و انتقال اطلاعات و کالاها توسط موسسات گوناگون دگرگون شده است. برای گسترش و پذیرش تجارت الکترونیک لازم است پیش نیازهای رشد این تکنولوژی مهیا گردد. از جمله این پیش نیازها میتوان به زیرساختار مخابراتی، مسائل قانونی و ایمنی پیام رسانی و نیز مبادله الکترونیکی داده ها اشاره کرد.