سیستم های خبره

سیستم های خبره

بر طبق تعریف برنامه های هوش مصنوعی که مهارت افراد متخصص در حل مسائل را به شکل دانش در نرم افزار قابل دسترسی می سازند، سیستم های مبتنی بر دانش یا سیستم خبره نامیده می شوند. معمولا در سیستم های خبره دانش به کمک مهندسین دانش از انسان های خبره در آن دامنه خاص استخراج شده است.

ارایه درگاه پرداخت بانکی ePayBank.ir برای متخصصین سیستم های خبره و وب مستران ایرانی

ارایه درگاه پرداخت بانک ملت ePayBank.ir  برای صاحبان حساب در بانک ملت 

کاربردهای متداول سیستم های خبره به قرار زیر هستند:

کاربردهای سیستم های خبره :

  1. تفسیر، به معنی تولید نتایج سطح بالا از داده های اولیه
  2. پیش بینی که براساس تحلیل شرایط گذشته و حال، آینده محتمل پیش بینی می شود
  3. تشخیص، علت یابی عدم کارکرد درست رد سیستم های پیچیده از طریق دریافت مشاهدات
  4. طراحی، تعیین چیدمان مولفه های سیستم
  5. کنترل، مدیریت رفتار در محیط های پیچیده

 

ساختار هر سیستم خبره نمونه از مولفه های زیر تشکیل شده است:

  • پایگاه دانش که شامل واقعیات و فقوانین در منطق گزاره ها یا مرتبه اول است که توسط مهندسین دانش از متخصصین انسانی کسب می شود.
  • موتور استنتاجی مشتمل بر تمامی فرایندهایی است که از راه دستکاری در پایگاه دانش و بر پایه اطلاعات دریافتی از کاربر، نتایج جدیدی را تولید می کنند.روش استنتاجی عموما به دو دسته کلی زنجیرسازی به جلو و زنجیرسازی به عقب دسته بندی می شوند.
  • واسط کاربر، که معمولا توانایی های خاصی در زمینه پردازش زبان طبیعی دارند و میتوان با آنها از طریق زبان های نوشتاری انسانی ارتباط برقرار کرد و مانند تمام سیستم های متداول کنونی، حاوی واسط کاربر گرافیکی نیز هستند.
  • زیرسیستم تشریحی، که ساختار استدلال سیستم را برای کاربر تشریح می کند. در واقع روش استنتاجی برای نتیجه به کمک این زیرسیستم مشاهده خواهد کرد.

سیستم های شماوره نوع خاصی از سیستم های خبره هستند که تلاش می کنند پاسخ پرسش کاربر خود را پیدا کنند. این سیستم ها معمولا از زنجیرسازی به عقب بعنوان روش استنتاجی استفاده می کنند. معمولا این سیستم ها قادرند مسیر استنتاج خود برای حصول پاسخ را نیز در اختیار کاربر قرار دهند ( زیر سیستم تشریحی )

همان طور که شااره شد، مهندس دانش وظیفه کسب دانش از خبرگان دامنه خاصی را برعهده دارند. مراحل مهندسی دانش به قرار زیر است:

  1. تعریف کار، شرح محدودیت ها و حوزه کار
  2. کسب دانش، شامل درک دانش موجود در حوزه مورد بحث
  3. تعیین واژه های پایه دامنه سیستم برای تعریف گزاره ها. این موضوع هستی شناسی نامیده می شود.
  4. بیان دانش دامنه کار توسط ارائه اصل موضوعات متکی بر واژگان تعریف شده
  5. توصیف نمونه مسئله خاص که شامل نگارش جملات نمونه مشخص
  6. پرسش از سیستم طراحی شده و تعقیب آن برای گرفتن پاسخ
  7. اشکال زدائی از پایگاه دانش بر پایه پاسخ های نادرست دریافتی