انواع بازارها
الف- بازار کالا و خدمات:
این بازار اولین بازار تشکیل شده به وسیله انسانهاست. درواقع انسانها در گذشته و حال یاد گرفته اند که محل متشکلی را برای خرید و فروش کالاهای خود داشته باشند و قوانین و عرف حاکم بر این بازار را رعایت کنند.در بازار کالا در قبال کالا و خدمات ، واحد پولی مورد پذیرش ، به عنوان تسهیل کنندهء معاملات مورد استفاده قرار میگیرد. در این بازار، ارزش هر کالا یا خدمت با مبلغی پول تعریف و عرضه میشود و معمولا معاملات درون این بازار ، تحت مکانیسمهای شناخته شدهای صورت میگیرد. در این بازار کالاها و خدمات به گونه و نوعهای مختلفی تقسیمبندی میشوند و هر کدام از آنها تحت حاکمیت قوانین و عرف خاص پذیرفته شدهء خود مورد معامله قرار میگیرند. دراین نوع بازار واحد پولی ، به عنوان واسطه معاملات میتواند در بخشهای مختلف بازار به راحتی جابه جا شود و هیچگونه محدودیتی برای آن وجود ندارد. در واقع ما میتوانیم نقدینگی خود را به راحتی در بخشهای مختلف بازار و تحت قوانین آن به گردش دربیاوریم.
ما میتوانیم نقدینگی خود را وارد این بازار کرده و به همان راحتی از بازار خارج کنیم. بازار کالا و خدمات، به دلیل قدمت و به دلیل تامین کنندهء نیازهای کلی انسانها از وسعت بسیار زیادی برخوردار است. در این بازار آنچه که ارزش کالا و خدمات را تعیین میکند عرضه و تقاضاست. تقاضا متناسب با نیاز انسانها تغییر میکند. در قبال افزایش تقاضا و ثبات عرضه، افزایش قیمتها حادث میشود که امروزه ما آن را به نام تورم میشناسیم، از تورم به عنوان بیماری اقتصاد نام برده میشود و اکثریت و یا بهتر است بگوییم کلیه حکومتها تلاش میکنند تا تورم را به حداقل ممکن برسانند. تورم باعث ایجاد شغلهای کاذب و کاهش تولید ، یا تمایل به تولید میشود. به همین دلیل دولتها و شبکه اقتصادی کشورها سعی میکنند با ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا ، تورم را کنترل کنند.
ب- بازار پول
بازار پول ابتدا به جهت نگهداری نقدینگی مردم تشکیل شد و به عنوان یک محل امن برای نگهداری و محافظت از پول در مقابل سرقت از آن تعبیر میشد. در ابتدا بانک در قبال نگهداری و محافظت از پول مردم از آنها مبالغی را دریافت میکردند.
اما با گسترده شدن دنیا و مناسبات اقتصادی و ایجاد دادوستدهای گسترده وظایف و مسئولیتهای جدیدی برای بانکها تعریف شده. در این زمان ، دولتها یاد گرفتند که شاید بتوان از بانکها به عنوان ابزاری برای کاهش تقاضا در بازار کالا و خدمات استفاده کرد.
به همین دلیل شروع به تبلیغ برای جذب نقدینگی مازاد مردم در حسابهای بانکی کردند ، تا به این وسیله حجم نقدینگی در دست مردم را کاهش داده و کنترل نمایند و از سرازیر شدن ناگهانی این حجم عظیم نقدینگی به بازار کالا جلوگیری کنند و به این طریق، بتوانند تقاضا و نهایتا تورم را در بازار کالا و خدمات کنترل کنند.از طرف دیگر نقدینگی جمع شده در حسابهای بانکی خود میتوانست به صورت وام و تسهیلات در اختیار بخشهای تولیدی جوامع قرار گیرد و تولید را افزایش دهد.
بانکها در قبال وام و تسهیلات پرداختی به شرکتها و مؤسسات بهره دریافت میکردند و از طرف دیگر به سپردههای مردم نیز بهرهای را میپرداختند و مابه التفاوت این دو نرخ بهره به عنوان درآمد بانکها شناخته میشد.
بازار پول تا مدتها توانست نقش تعادل آفرین بین عرضه و تقاضا در بازار کالا و خدمات را بازی کند تااینکه بحث کنترل نقدینگی در بازار پول به میان آمد. با ایجاد بحرانها مردم به بانکها هجوم آوردند و نقدینگی حسابهای خود را طلب میکردند و دراین مقطع و زمان بود که ضعف اصلی بازار پول نمایانگر شد. در واقع بازار پول توان لازم برای کنترل و حفظ تعادل بین عرضه و تقاضا در شرایط بحرانی را به طورکامل نداشت. پس باید راه دیگری یافته و به کار گرفته میشد.
ج- بازار سرمایه
با بروز و شناخت ناتوانی بازار پول در ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا، با هدف جلوگیری یا کنترل تورم ، بازار سرمایه به عنوان گزینهای مؤثر در جهت تعادل آفرینی مورد توجه قرار گرفت. سیاستهای مالی و اعتباری در ابتدا بازارهای سرمایه را ایجاد کرد و مسالهای به نام بورس و سهام به عنوان امری تاثیرگذار جای خود را در زندگی مردم باز کرد و مردمی که تا آن زمان مازاد نقدینگی خود را در سپرده های بانکی نگهداری میکردند،
کم کم نحوه سرمایه گذاری در بورس و خرید سهام شرکتهای بورسی را یاد گرفتند و به این ترتیب بازار سرمایه در جامعهای انسانی هر روز شناخته تر شد.
در بورس اوراق بهادار که نمود بارزی از بازار سرمایه میباشد ، سهام و سرمایه شرکتها مورد معامله قرار میگیرد. این امر باعث میشود که مازاد نقدینگی افراد به جای سرازیر شدن به بازار کالا ، به شرکتها سرازیر شده و باعث تامین مالی شرکتها شده و در نهایت تولید را افزایش دهد.
تولید بیشتر، عرضه را متعادلتر کرده و میتواند به تقاضای فزاینده در بازار کالا و خدمات پاسخ داده و مانع تورم شود. از طرف دیگر شرکت به یک منبع ارزان قیمت تامین مالی دسترسی داشته در نتیجه، قیمت تمام شده محصولاتشان، افزایش ناگهانی نخواهد داشت. افراد قبل از خرید سهام شرکتها و در صورت عملکرد مطلوبشان ، در سود (زیان) آنها شریک میشوند و در نتیجه تقاضا برای خرید سهام شرکتهای سودآور هر روز بیشتر میشود و چرخه رقابت بین شرکتها برای کسب سود بیشتر و در نتیجه جذب نقدینگی وسیعتر و بیشتر شده و این رقابت سالم میتواند تمامی گروههای فعال در بازار سرمایه را منتفع سازد. شرکتها از منابع مالی ارزان قیمت، منتفع میشوند، سهامداران در سود شرکتها شریک میگردند، شراکت این دو بخش چرخه تولید را به گردش در میآورد و تولید بیشتر شکوفایی اقتصادی را به همراه خواهد داشت .
اتفاق مهم دیگری که در بازار سرمایه میافتد این است که نقدینگی به محض ورود به بازار سرمایه ، به عنوان یک شریک، درگیر بازار گشته و در مواقع بحرانی، دولتها میتوانند ورود و خروج نقدینگی از این بازار را کاملا تحت سیاستهای خود قرار دهند.
در واقع نقدینگی وارد شده در بازار سرمایه در صورتی میتواند از این بازار خارج شود که جایگزینی داشته باشد و این مهم ، جبرانکننده نقص بازار پول است. چرا که نقدینگی در بازار پول، میتوانست هر موقع که مایل باشد و بدون هیچ جایگزینی از بازار پول خارج شده و دولت را در اعمال سیاستهای خود بر آن بازار محدود کند.در واقع نگارنده، بازار سرمایه را به «زندان جذاب و زیبای نقدینگی» تعبیر میکند.در این زندان جذاب ، نقدینگی به انتفاع از نقاط مثبت و سازنده بازار میپردازد و دولتها نیز این امکان و فرصت را مییابند تا بر این حجم نقدینگی اعمال سیاست کنند و افسارگسیختگی آن را مهار نماید. کاری که شاید در بازارهای دیگر اصلا امکانپذیر نیست و به همین دلیل است که دولتها و مجموعه های اقتصادی وابسته ، تمایل بسیار زیادی به گسترش و تعمیق بازار سرمایه دارند. در واقع بازار سرمایه نه تنها یک وسیله ، بلکه یک نیاز غیرقابل جایگزین در این مقطع از اقتصاد جهانی است.
نوع دیگر تقسیم بندی بازار ها (بازار های مالی ) بر اساس مدت زمان بدین گونه است :
بازارهای مالی در هر کشوری به دو گروه تقسیم می شود :
بازار پول
در این بازار ابزارهایی دادوستد می شوند که سررسید آنها حداکثر یک سال است.
بازار سرمایه
در بازار سرمایه ابزارهایی است که سررسید آنها بیشتر از یک سال است وهمچنین ابزارهای بدون سررسید دادو ستد می شوند مانند سهام
تعریف بازار بورس اوراق بهادار
بورس اوراق بهاداربه معنای یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است ، که درآن سهام شرکتها واوراق مشارکت ، تحت ضوابط و مقررات خاص، مورد معامله قرارمی گیرد.
ارایه درگاه پرداخت ePayBank.ir برای خرید و فروش در بازار پول
تبلیغات خدمات و محصولات خود را میتوانید در MyCityAd.ir درج اگهی ستاره دار نمایید.