رایانش ابری : تبلیغات یا فناوری ؟

در این مقاله قصد داریم به جای معرفی رایانش ابری و بررسی مزایا و معایب آن، از یک زاویه دیگر، موضوعات و مفاهیم مطرح در رایانش ابری را به چالش کشیده تا برخی از زوایای پنهان آن آشکار شود و بتوان به شناخت بیشتری دست پیدا کرد. در عین حال سعی داریم به آسیب شناسی وضعیت فعلی رایانس ابری یا محاسبات ابری در کشور بپردازیم.

پذیرش تبلیغات بانکی در MyCityAd.ir با صفحه اختصاصی آگهی برای بانک های کشور 

بر طبق تحقیقات انجام شده در مرکز رایانش ابری دانشگاه صنعتی امیرکبیر، مشاهده شده است که در دنیا موسسات مالی سریعتر از سایر صنایع به سمت رایانش ابری روی آورده اند. بانک های آینده برای اینکه در فضای رقابتی باقی بمانند و بتوانند مشتریان خود را حفظ کرده و مشتریان جدید جذب کنند، بایستی نوآوری هایی در مدل های کسب و کار خود به وجود آورند، که در این راستا میتوانند از مزایای رایانش ابری بهره مند شوند. به عبارت دیگر رایانش ابری برای آنها به عنوان یک توانمندساز کلیدی در جهت نوآوری در مدل کسب و کار مطرح می شود اما در ایران، ظرفیت بهره برداری از این فرصت هنوز ایجاد نشده است. لذا ضروری به نظر می رسد که مدیران و کارشناسان این صنعت، نگاه دیگری به بحث رایانش ابری داشته باشند و با خطرات و آسیب های این حوزه به خوبی آشنا شوند تا با در نظر گرفتن تهدیدهای موجود، بتوانند از این فرصت بهره برداری کنند.

شرکت های صاحب فناوری همواره با عناوین و روش های مختلف سعی در تبلیغات و فروش محصولات خود را دارند. از این نگاه، رایانش ابری را میتوان عنوان جدیدی به حسبا آورد که برای فروش محصولات مختلف سرور، سوئیچ، نرم افزار و … مطرح کرده اند. حال باید دید که این عنوان جدید، چه ویژگی یا فناوری جدیدی به این محصولات اضافه کرده است.

مدت زیادی است که سرویس هایی نظیر جی میل، گوگل داک، تقویم اینترنتی و … مورد استفاده قرار می گیرند و حتی نمونه های داخلی هم برای آنها وجود داشته است، حال وقتی عنوان رایانش ابری به آنها نسبت داده می شود، آیا فناوری جدیدی در آنها مشاهده می شود؟ آیا چیزی فراتر از طراحی یک سایت دیده می شود؟ چه چیز باعث می شود که برخی سازمان ها، تجهیزات سخت افزاری خود را به تجهیزاتی که ادعا می وشد از رایانش ابری پشتیبانی می کنند، ارتقا دهند؟ اگر فرض کنیم که هدف مجازی سازی باشد، محصولات مجازی سازی از حدود سال 2000 به بازار عرضه شدند. ولی رایانش ابری از سال 2007 بهص ورت خاص مطرح شد. بنابراین از این جهت نیز در رایانش ابری فناوری جدیدی مشاهده نمی شود!

سوال دیگر این که چه ارتباطی وجود دارد بین طراحی سایت و مجازی سازی، در حالی که هر دوی آنها در رایانش ابری مطرح شده اند؟ آیا به این معناست که در رایانش ابری باید یک سایت طراحی کنیم و در ماشین مجازی قرار دهیم؟ در حوزه سخت افزار چه اتفاقی افتاده است؟ برای مثال به نقل از یکی از شرکت های فعال در این حوزه، که در اینجا به فارسی برگردانده شده، این مطلب ارائه شده است : استراتژی شرکت ما در زمینه رایانش ابری این است که به صورت خاص بر روی توسعه تجهیزات اصلی رایانش ابری و توسعه سیستم عامل رایانش ابری تمرکز کرده ایم. تجهیزاتی نظیر داک های سفارشی با تراکم سرور بالا و مصرف بهینه برق، سرورهای 8 پردازنده ای و قوی، تجهیزات ذخیره سازی انبوه و … تا برای مشتریان خود امکان ایجاد بسترهای رایانش ابری هوشمند، کارآمد و امن را فراهم کنیم. این موارد تاکنون برای توسعه مراکز داده مطرح بوده اند، چه اتفاقی افتاده است که با برچسب رایانش ابری ارائه می شوند؟ چه مفهومی از آنچه که در این استراتژی به عنوان سیستم عامل رایانش ابری یاد شده است برداشت می شود؟ اساسا کدام یک از ویژگی های اشاره شده در رایانش ابری با این استراتژی منطبق است؟ و سوالات بسیاری از این دست.

با بررسی این مثالها به این نتیجه نزدیک می شویم که ما بیشتر با تبلیغات گسترده و بازاریابی شرکت های صاحب فناوری برای فروش محصولاتشان از سخت افزار تا نرم افزار با برچسب رایانش ابری مواجه شده ایم. حتی اگر بیشتر دقت شود، در اکثر منابع و کتب رایانش ابری، ردپای حداقل یکی از شرکت های صنعتی دیده می شود که با رویکرد معرفی و آموزش رایانش ابری از دیدگاه کاربری محصولات خود، محتوای آموزشی را تولید کرده اند و به نوعی شاهد شکل نوینی از بازاریابی در سطح آموزش مفاهیم هستیم.و اغلب برخی از مفاهیم پایه دچار تغییر یا تحریف می شوند.

صرف نظر از توضیح آنچه که رایانش ابری نامیده می شود و شرح ارتباط مباحث فوق با رایانش ابری، فعلا هدف ما بررسی این مساله است که در پشت این همه محصول، ابزار و تعاریف متنوع، چه اتفاقی در حال شکل گیری است و نقطه همگرایی آنها کجاست؟ در پاسخ صراحتا باید گفت که تحقیقات ما در مرکز رایانش ابری دانشگاه صنعتی امیرکبیر نشان می دهد که رایانش ابری خطرناکترین گرایشی است که از طریق فناوری اطلاعات، صنایع مختلف در کشور را در معرض تهدید قرار داده و مانند طناب داری است که دور گردن صنعت ما بافته می شود.

علت اصلی آن وابستگی شدید ما از نظر سخت افزاری و نرم افزاری به محصولاتی است که اگر چه تاکنون کنترل نسبی روی انها داشتیم، ولی تنها چند گام باقی مانده است تا کنترل آنها به طور کامل از دست ما خارج شود و رایانش ابری مهمترین گام است. به این ترتیب دیگر نیاز نیست نگران خروج داده ها از سازمان باشیم و مثلا جلوی آن را با سطوح مختلف دیواره آتش و یا به کارگیری محصولات امنیتی بومی بگیریم، زیرا نفوذگران از این پس در داخل سازمان ما مقیم خواهند بود و کنترل آن در سطوح مختلف سخت افزار، نرم افزار و شبکه برعهده دارند. همچنین با توجه به برخی ویژگی های فنی که در رایانش ابری فراهم می شود، راه های بسیار زیادی برای دسترسی عوامل غیرمجاز خارجی به هر یک از زیرساخت های ابری ( حتی ابرهای خصوصی ) وجود خواهد داشت و حتی میتوانند بخشی از منابع را در نقاط هدف به طور دلخواه مورد استفاده قرار دهند. این موضوع برای عوامل غیر مجاز داخلی بسیار ساده تر خواهد بود.

نگاهی عمیق بر روند های پژوهشی و صنعتی و بورس های تحقیقاتی که در سطح جهانی تخصیص پیدا می کند، شواهد دیگری بر این موضوع هستند. مثلا ارتش آمریکا اعلام کرده است که در سال 2011 یکی از سامانه های خود را که برای کاربردهای تحلیل اسناد و اطلاعات استفاده می شد به صورت ابری در افغانستان مستقر کرده اند تا دسترسی محلی و سریع را به خدمات طالاعاتی برای نظامیان ان منطقه فراهم کند. در اواسط سال 2013 نیز اعلام کردند که این پروژه به شکل ابری در سطح دنیا در حال گسترش است. رایانش ابری از نظر فنی این امکان را فراهم می کند که براحتی منابع ابری سازمان ها، در صورت نیاز برای چنین اهدافی مورد استفاده قرار بگیرد.

در این مقاله صرف نظر از بیان تعاریف و مزایای رایانش ابری، سعی کردیم ضمن اشاره ضمنی به اهمیت و توجه روش شناخت صحیح و عمیق مفاهیم متنوع مطرح شده در رایانش ابری و درک ارتباط بین آنها، بخشی از خطراتی که به صورت جدی با آنها مواجه شده ایم را ذکر کنیم. این موضوع باید در صنعت بانکداری به عنوان یکی از صنایع پیشرو و البته بسیار حساس کشور در نظر گرفته شود. اگر چه به دلیل تکامل فناوری و توسعه بانکداری الکترونیک، رایانش ابری اجتناب ناپذیر است، اما بنده به عنوان یک محقق ، به مدیران و تصمیم گیران در صنعت بانکداری اکیدا توصیه می کنم تا زمانی که شناخت، تخصص، برنامه ریزی، و هماهنگی مناسب در دولت، صنعت و دانشگاه برای کنترل و مدیریت این خطرات صورت نگرفته است در استفاده از محصولات با عنوان رایانش ابری، دقت و ملاحظه کافی به خرج دهند.

ارایه درگاه پرداخت بانکی برای فعالین اقتصادی کشور در حوزه های تنوع کسب و کار

• محاسبات ابری (14)